Къуръандинни гьадисрин гафба-гаф таржумайрал бинеламиш хьана вагьабитри лугьузвай гафарихъ, месела, Аллагь Аршдал (тахт) ала ва я Адаз беден ва бедендин паяр ава, агъадай ихтияр авани ?

Подробности

Автор: Admin

Жаваб: Ваъ, кьадайбур туш. Вичихъ яргъивал, гьяркьуьвал ва чIехивал хьуналди лишанламиш жедай гьакъикъат, яни пространство ва вахт Аллагьди Вичи халкьнавай шейэрин атрибутар (лишанар) я. Ни и атрибутар Аллагьдизни хас я лугьуз тестикьарзаватIа, гьада Аллагь Ада халкьнавай шейэриз тешпигь ийизва. Къуръанда кхьенва (мана):

«Адаз тешпигь авай гьич са шейни авач, Ам виридан ван къвез-вайди ва вири аквазвайди я»(«Аш-Шура» сура, 11- аят).

И аятди Аллагь Аршда ава, Ам анал ацукьнава, Аллагь-Тааладихъ беден ава лугьудай гафарихъ бине авачирди тестикьарзава.

И месэладиз логикадин баян гуз чалишмиш жен. Чилин шар элкъвейди тирди ва ада вичин гигинлай суткада са сеферда элкъвезвайди виридаз малум я. Эгер са ни ятIани пакамахъ Аллагь инал ала лугьуз тестикьарзаватIа, нянихъ чил элкъуьн себеб яз ам маса чкадал хьана кIанзава, яни экуьнахъ «Аллагь гьинал ала?» суалдиз цав къалурайтIа, нянихъ, и суал вугайла, чил къалурна кIан жезва. Эгер Кеферпата, Киблепата, РагъэкъечIдай ва РагъакIидай патара авайбурув и суал вугана ва абуру вирида цав къалурайтIа, абурун жавабар сад садаз аксибур жеда.

Эгер са касди и карда чаз логика герек авач, адан гьакъиндай Къуръандани гьадисда талукьдиз лагьанва лагьайтIа, а касдиз жаваб гуз жеда: Шариат, Къуръан, гьадисар гьахъ тирди логикадин куьмекдалди чир хьаначни бес? Эгер логикадин делилар инкар авуртIа, чна Шариат, Къуръан, гьадисар инкар авур мисал жезва.

Эгер чеб гафба-гаф таржума авурла, «Аллагь Аршда ава, Ам винел ала, Адахъ беден ава» лугьуз тестикьарзавай сураярни гьадисар гьикI хьуй лугьудай суалдиз кьве жаваб ава.

«Аллагь Аршда ава, Цаварал ала» лугьузвай аятрихъни гьадисрихъ галаз сад хьиз, Ам Чилерал ала, ва я маса чкада ава лугьуз кхьизвай аятарни гьадисар ава. Мисалар гъин.

Къуръанда, чеб гафба-гаф таржума авурла, ихьтин манадин аятар ава:

«Ам (Аллагь) цаварални чилерал ала» («Аль-АнгIам» сура, 3-аят).«Ам (Аллагь) куьн гьина аваз хьайитIани квехъ гала» («Аль-Гьадид» сура, 4-аят).

«Зун (Аллагь) адав вичин гардандин хсуси ивидин дамардилай мукьва я» («Аль-Къаф» сура, 16-аят).

ГьакIни гьакъикъи гьадисрикай сада лугьузва:
«Дугъриданни, куьне капI ийидайла Аллагь куь вилик ква, гьаниз килигна куьне куь вилик тфуяр гадармир». И гьадис чал Бухариди, Муслима ва Абу-Давуда агакьарнава. Гила суал арадал къвезва – чна и аятар инкар ийидани ва я чна абурал амал ийидани? Жаваб ихьтинди жеда – и аятарни гьадисар инкар авуна виже къведач, гьа идахъни кьве себеб ава.

Сад лагьайди, и аятриз муташаббигьатар (иносказательные) лугьуда, абурун гьакъикъи мана анжах Аллагьдиз Вичиз хъсан чида.Кьвед лагьайди, и аятарни гьадисар гафба гаф таржума авуна виже къведач, абур куьчуьрмишнавай манадинбур (переносное значение) я. Идаз  араб чIала маджаз лугьуда.

Месела, лезги чIала «Руьгь дабандиз фена» лугьуда. Руьгь дабандиз аватзавайди туш, кичIе я жезвайди. Мадни, лезги чIала жумартдикай рахадайла, адан гъил ачухди я лугьуда, хъсан хъилихдин инсандиз адан рикI ачухди я лугьуда.

Маджаздикай рахадайла, ихьтин са агьвалат рикIел хкин. Ам Къуръанда маджаз авайди инкар ийизвайбурукай сад, вич алай вахтунда рагьметдиз фенвай Саудовский Аравиядин виликан муфтий Абдулазиз бин Базахъ галаз алакъалу я.

Вичин хутIбайрикай сада, Къуръанда маджаз авач лугьуз тестикьардайла, Сириядай атанвай са алимди ам акъвазарна Къуръандай ихьтин манадин са аят гъана:

 «Вуж и дуьньяда буьркьуь ятIа, ам агъа дуьньядани буьркьуьди ва рекьелай алатнавайди жеда» («аль-Исраъ» сура, 72- аят).

 Виридаз Абдулазиз бин Баз буьркьуьди тирди чизвай. Вич-вичивай квахьай Базавай гьич са гафни лугьуз хьаначир.

Къуръандани маджаз ава. Амма дуьз рекьелай алатнавайбуру и кар хиве кьазвач. Абуру Къуръандин аятар гьикI кхьенватIа, абурун гъавурдани гьакI акьуна кIанда лугьуз тестикьарзава.