КапI ийизвайдавай зияратдал (гьаждиз) физ жедани?

Вичихъ мумкинвал авай гьар са мусурманди Исламдин вад дестекдикай сад тир зиярат - гьаж (гъвечIи ва чIехи) кьилиз акъудун лазим я. Гьаж гьар са мусурман патал зиярат - гьаж (гъвечIи ва чIехи) кьилиз акъудун лазим я. Гьаж гьар са мусурман патал чарасуз я, мусурман ахьтиндаз лугьузва хьи, ни рикIин сидкьидалди шагьадатдин кьве пайни адан гъавурдик кваз лагьанватIа. КапIавун, гьаж хьиз, Исламдин дестекрикай сад я ва ам йикъа вад сеферда авуна кIанда. И дестекрикай гьар садахъ вичин къиметлувал ава.  Абурукай сад кьилиз акъудуни, муькуьди кьилиз акъудуникай азад ийизвач. Кьве дестекни кьилиз акъудун чарасуз я.  

Абурукай гьар садахъ вичин буйругъар ава.  Нагагь капIни ийиз сивни хуьзвай мусурманди вичихъ мумкинвал аваз гьаж тавуртIа, ам кьейидалай кьулухъ са дестек кьилиз акъуд тавунвайбурукай яз гьисабда. Ва гьа идай ам гунагькар жезва. Нагагь вичи капIни тийиз сиверни техуьзвай инсанди гьаж авуртIа, ам капIтавунай ва сив техуьнай жазаламишда ва анжах гьаждин азаб адалай алудда. Нагагь инсан Аллагь патал михьи ниятдалди гьаждиз рекье гьатзаватIа, адавай хабар кьазвач, капIийизвани, сив хуьзвани лагьана. Ихьтин вахтунда шариатди адавай гьаждиз талукь чирвилер хьун истемишзава.  Мумкин я, ихьтин ниятдалди авур гьаж инсан патал вичин гунагьрилай гъил къачун тIалабдай са себебни хьун, ам пис краривай яргъа ва хъсан крар авуниз мукьвани хьун.

 

И жуьреда чпин гунагьар хиве кьуна туба авур ксар гзаф ава, амма гьаждилай кьулухъни жув кьиле тухунин тегьер са кIусни дегиш тахьайбурун кьадарни тIимил туш.  Им Аллагьди ам кьабулунин ва кьабул тавунин лишанрикай сад я. Амма алай вахтунда инсанар гьаждиз финин гьерекат ахтармишайла, ахьтин фикирдал къвезва хьи, куьне капIийизвани, сив хуьзвани лагьай суалар абуруз гайитIа хъсан жеда, вучиз лагьайтIа алай вахтунда тешкил хьанвай гьалара масакIа хьун мумкин туш. Месела, вичин кIвалин къене капIтийизвай кас гзаф кьадар пулдин такьатарни харж авуна, магьрумвилерилайни гъил къачуна гьаждиз рекье гьатзаватIа, и кардихъ са гьихьтин ятIани макьсад хьун мумкин я, гьатта вичиз адакай хабар авачтIани. Гьихьтин къайдада ам гьаждиз сифте сеферда фейитIани, ада вичин ферз дестек кьилиз акъуднава. Амма гележегдани а касди капIтийиз ва сивер кьан тийиз, галаз-галаз гьаж ийизватIа, ам алверчи я. Инал ихтилат шариатди ихтияр ганвай алвер къадагъа авуникай физвач ва ада гьажни чIурзавач. Амма Дагъустандал чIулав леке гъизвай инсанар гьаждиз рекье гьатун кутугнавач, садра зиярат авурдалай кьулухъ мад ва мад рекье гьатна кIандач.  Алишвериш ийиз маса чкайризни физ жеда.

Бязибуру лугьузва хьи, бес гьаж авурдалай кьулухъ гунагь крариз рехъ гун кутугнавач ва гьар гьи касдиз хьайитIани писвал авуна кIандач, вучиз ятIани и крар гьаждихъ галаз алакъалу ийизва. Нагагь гьаждилай кьулухъ гунагьар ва къадагъа эцигнавай крар авун кутугнавачтIа, гьаж ийидалди ахьтин крариз рехъ гун кутугнавани? Вуч тафават ава? ИкIя гьаж ийидалди, я адалай кьулухъни чIуру крар авун кутугнавач. Амма инсанди гьаж авурдалай кьулухъ чIуру крариз рехъ гузмачтIа, им адан гьаж Аллагьди кьабулнава лагьай чIал я.

Са сеферда гьаждиз фейи дишегьлидиз, магьрам галачиз мад гьаж ийидай ихтияр авач. Бес и кар гьикIаквада: шариатди и кардал къадагъа эцигнавайди чизва, ятIани адалай кам язава ва гьаждиз физва. Лугьуда: мумкинвилерикай вахтунда менфят къачу, гьавиляй сифте мумкинвал хьанмазди мусурманди гьаж авунин лазимвал ава, вучиз лагьайтIа финин себеб хабар кьадач, амма вучиз фенач лугьуда. Шариатдин вири истемишунар кьилиз акъудиз михьи ниятдалди рекье гьатна кIанда. Къуй Аллагьди   виридаз чпин гунагьрилай гъил къачун тIалабдай мумкинвал гурай.

Саид Афанди к.с.

Лезгинский исламский просветительский портал