Адам ( адал салам хьуй) Женнетдай экъечIун
- Подробности
- Автор: Ас-салам
Адаманни Гьавадин хата себеб яз, Халикьди Жибрилдиз (Адал салам хьуй) абур Женнетдай Чилел авудун эмирна. Идалай кьулухъ вири халкь авурбур Адаман язухдай ишехьиз гатIумна. Ишехь тавурбур анжах гимишни къизил тир, абурал сефилвилин гелни алачир. Сад тир Аллагьди абурувай хабар кьуна: «Вири Адамахъ шехьдайла, куьн вучиз шехьзавач?» Къизилдини гимишди, регъуьвал кваз лагьана: «Ви эмирдиз акси экъечIай Адамахъ чун гьикI лагьана шехьда?
Чаз Ви вилик абурухъ ишехьиз регъуь я, Вахъ яб акал тавур лукIран патахъай чна Агъади гайи жазадал наразивал къалурна ишехьун кутуг тавур кар яз гьисабзава». Аллагь къизилдинни гимишдин жавабдилай рази яз амукьна, гьавиляй ихьтин гьахълу къарарди абурун къиметни хкажна ва Аллагьдин эмирдалди Суд-Дувандин йикъалди инсан абурухъ муьгьтеж яз амукьна.
Жабраилди (Адал салам хьуй) Адаман гъил кьуна хьиз, ам Индияда авай Рагьун тIвар алай дагъдал кьецIилаваз авудна. Им жуьмя йикъан рагъ акIизвай бере тир. Лугьунриз килигна, и дагъдал цIуд юкI кьван яргъивал алай Адаман (Адал салам хьуй) дабандин гел алама ва и чка къедалди нурди кьунва.
Диде Гьава тек яз Жабраилдин (Адал салам хьуй) гъил кьуна Гьижаздал, УькIуь (Яру) гьуьлел, Джидда лугьузвай чкадал авудна. Иблис Аллагьди вичин регьимдивай къакъудна ва амни Иракдиз чкурна. Ада вичи-вичихъ галаз никягь авуна ва кьуд кака хана. Гьар са чкада какаяр хаз ада абурай вири дуьнья ацIурна; идалай гъейри, Аллагьди адаз азадвал гуналди инсандин беденда, ивидик къекъведай мумкинвални гана. Адамал (Адал салам хьуй) пехил хьайидалай кьулухъ, Аллагьди адаз иблис вичин душман тирдан патахъай тагькимарна. Идалай кьулухъ иблисди вичин хивез Сад тир Аллагьдин рекьихъ инсан финин карда адан рехъ агалунин гьакъиндай жавабдарвал къачуна. Иблис душман тирдан патахъай пайгъамбаррал атанвай вири ктабра лагьанвай. ГьакIни а ктабра адаз муьтIуьгъ тахьуникай кхьенвай. И чIавуз малъунди (лянет авунвайди) кьин кьуна хьи, гуя вичи вири инсанар рекьелай алудда лагьана. «Амма гьакъикъатдин зи лукIар вавай рекьелай алудиз жедач», - лагьана Аллагьди.
Имандиз зайиф инсанар шайтIанди рекьелай алуддатIани, амма кIеви иман гвайбур Аллагьди Вичи хуьда; ни муьтIуьгъ яз Аллагьдивай чеб гьакъикъатдин рекьел гъун патал тIалабайтIа, ам Аллагьди Вичин регьимдин вире эхъуьрда ва ана ам амукьни ийида. Аллагьдин къаюмвилик хьайиди чIуру рекьихъ ялзавай нефсинин лукI жедач. Аллагьдиз къуллугъ авунин карда гьакъикъатдин ширинвал аннамишай касди Ислам са къизилдихъни гимишдихъ маса гудач. Иблис Женнетдиз тухвай гъуьлягъдин кIалуб Аллагьди дегишарна. Адан мез лаларна ва агъудалди зегьерламиш жедай кIалубда туна хьиз, Исфагьандиз (Ирандиз) акъудна. ТIафус къуш гьикI жазаламишна лагьайтIа, адал алай багьа къашар алудна ва гуьрчегвал тIимиларна, иблисдихъ авачир берекат адални фена ва ам Антакиядиз, масадбуру къейдзавайвал Бабилдиз (Вавилондиз) гадарна.
Адам (Адал салам хьуй) Женнет гадарна чилел акъудайдалай кьулухъ кьецIила амукьна ва ракъинин ифин эхиз тежедайла куьмек кIанз Жабраилдихъ (Адал салам хьуй) элкъвена. Идалай кьулухъ Джиддадиз Гьавадал Аллагьди Женнетдай гьер гваз Жабраил (Адал салам хьуй) рекье туна. Жабраилди (Адал салам хьуй) адаз гьерен йис тваз ва адакай гъалар ийиз чирна. Гъаларикай парча храна. Парчадикай Гьавади винел алукIдай алух авуна. Жабраилди (Адал салам хьуй) адаз им Адам паталди тирди лагьанач. Жабраилди (Адал салам хьуй) алух къачуна ва Индиядиз рекье гьатна ана ада ам Адамав (Адал салам хьуй) вугана, амма Жабраилди (Адал салам хьуй) Адамаз (Адал салам хьуй) ам Гьавади храйдакай лагьанач. Алух алукIайла Адамаз (Адал салам хьуй) гишин хьана, и вахтунда Жабраилди (Адал салам хьуй) Женнетдай кьве яцни ва кIвалахун патал алатар гъана хьиз, Адамаз цан цаз чирна. Гьасятда къуьл экъечIна ва ам гидайвал хьана. Ахпа ада Адамаз къуьл гиз ва ам регъвена адакай гъуьр ийиз чирна. Къуьл регъуьн патал кьве къван вугана. Жегьеннемдай гъвечIи цIай гъана ва ам зайиф хьун патал вилик амаз ирид сеферда цик кутаз хкудна. Нагагь икI тавунайтIа ада вири чил кун мумкин тир. Адама (Адал салам хьуй) Женнет турдалай кьулухъ яхцIур йис алатна ва вири и вахтунда ада са шейни тIуьнвачир. Ада цIал фу авуна. Адаз ам нез кIан хьайила, Жабраилди (Адал салам хьуй) нез тунач. Ада Адамавай (Адал салам хьуй) рагъ акIидалди, яни сив хкуддалди акъвазун тIалабна. ИкI Адама (Адал салам хьуй) гележегдин несилар патал сив хуьнин сергьятрин бине эцигна ва вич сив хвейибурукай сад лагьайди хьана.
Сив хкуддай вахт алукьайла фу Адамавай (Адал салам хьуй) дагъ галай патахъди «катна». Адам (Адал салам хьуй) адан гуьгъуьниз катна. Жабраилди (Адал салам хьуй) лагьана: «Нагагь вун адан гуьгъуьниз кат тавунайтIа, ам элкъвена вич ви патав хкведай». И Аллагьди тестикь авур къарардалди Адаман (Адал салам хьуй) уьммет датIана ризкьидин гуьгъуьна къекъвез хьана. ИкI хьун Адаман (Адал салам хьуй) рухваяр патал Аллагь-Тааладин эмир тир. Фу жагъайла Адама (Адал салам хьуй) адан са пай тIуьна ва амай пай гуьгъуьнлай хтIуьн патал туна. И вахтунда Жабраилди (Адал салам хьуй) адаз лагьана: «На икI авуначиртIа хъсан жедай». Им Адаман (Адал салам хьуй) рухвайри гьар са шей, пакадин йикъан къайгъуда аваз кьулухъ тада лагьай чIал тир. Фан са пад тIуьрдалай ва вичин гьараратвал элякьарун патал яд хъвайидалай кьулухъ Адаман (Адал салам хьуй) руфун залан хьана ва тIал гьатайла ада Жабраилдиз (Адал салам хьуй) арзе авуна. Жабраилди Адаман (Адал салам хьуй) виликай ва кьулухъай араяр ачухна. Идалай кьулухъ Адама (Адал салам хьуй) регьятвал гьиссна ва целди чуьхвена.Адамаз (Адал салам хьуй) гишиндайла адан рикIелай Гьава алатдай. Тух тирла – рикIел хкведай ва гьа икI саки вад виш йис алатна. Са юкъуз Гьава рикIел хтайла ада Жабраилдивай (Адал салам хьуй) хабар кьуна: «Лагь заз Гьавадал чан аламани. ТахьайтIа ам кьенвани?» Жабраилди (Адал салам хьуй) жаваб гана хьи, бес адал чан алама ва вични Адамалай (Адал салам хьуй) хъсандиз яшамиш жезва. Ам гьуьлуьн патарив яшамиш ва балугъар кьаз, абур нез дуланмиш жезва, Аллагьди ам ризкьидикай магьрумнавач.
Адамаз (Адал салам хьуй) рикIин къеняй шад хьана ва Жабраилдиз (Адал салам хьуй) вичиз Гьава ахварай акурдакай лагьана. Жабраилди (Адал салам хьуй) адан ахвардиз абур санал жедай вахт мукьвал хьунин гьакъиндай баян гана. Вичи гунагь авуникай утанмиш хьайи Адаман фикирдиз (Адал салам хьуй) Женнетни рикIе аваз Аллагьдивай гъил къачун тIалабун атана. Аллагьди адан рикIе туба авун туна: «Раббана заламна…» («чна чал гуж гъалибна») Адама (Адал салам хьуй) Аллагьдин регьимдик умуд кутуна хьиз, Мугьаммадан (Аллагьдин салатни салам хьуй адал) гьуьрметдай вичин гунагьдилай гъил къачун тIалабна. Аллагьди адавай Мугьаммадакай (Аллагьдин салатни салам хьуй адал) ам хадалди вилик амаз гьикI чир хьана лагьана, хабар кьуна. Адамаз (Адал салам хьуй) чизвай вичи жаваб гудалди Аллагь и кардин гъавурда авайди, амма эдеб хвена хьиз, ада жаваб гана, бес Аллагьди ам халкь авурла гьасятда кьил цавуз хкажна ва ягъай вил Аршдин дестекда акьуна. Анал лагьайтIа къудратдин къаламдалди кхьенвай: «Ла илагьа илаЛлагь Мугьаммада-р-расулулЛагь». «И кардай, - лагьана Адама (Адал салам хьуй), - бес Ви тIварцIин патав акъвазнавайдан тIвар Ваз кIаниданди я ва гьавиляй кIанидан тIварцIелди минет-на».
Аллагьди ам регьимдик кутуна ва гъил къачуна.Аллагьди адал вагьйу (Халикьдин паталай ачухун) рекье туна, бес Гьиндидай (Индиядай) Меккадиз фин патал ва рехъ къалурун патал адал малаик рекье туна. ИкI Адам (Адал салам хьуй) Меккадиз агакьна. Кябе алай чкадал, Кябедин кьадарда аваз, Женнетдай къачунвай яру хризолитдикай кIвал эцигна ва ирид сеферда адалай тIаваф (элкъуьн) авун, Аллагьдивай регьим тIалабун эмирна. Адама (Адал салам хьуй) тIаваф кьецIила, кIвачел, кьилел затI алачиз авуна. Чи буба Адама (Адал салам хьуй) икI тIаваф авурвиляй (цвалар тавунвай партал алаз, парчадин кIус алчудна) чи хивени им ферз яз туна. ТIавафдилай кьулухъ Адаман (Адал салам хьуй) гунагьрилай гъил къачунин тIалабун кьилиз акъудна ва адаз Арафат дагъдихъди фин эмирна. Инал, и дагъдал Адам (Адал салам хьуй) Гьавадихъ галаз гуьруьшмиш хьана. И гуьруьшмиш хьун рикIел аламукьун патал дагъдиз Арафат (гуьруьшмиш хьун) тIвар гана. И юкъузни "Арафатдин югъ" лугьузва. Ина ибадат авун патал акъвазунни рукну (ферз) хьиз мусурманрин хиве туна. Идалай кьулухъ абур Меккадиз хтана ва ана са тIимил вахтунда хьайидалай кьулухъ Индияз хъфена ва чпин уьмуьр кечирмишиз гатIумна ва абур и чилел уьмуьр арадал атунин себебкарар хьана.Аллагьди Адамал (Адал салам хьуй) пуд гевгьер гваз Жабраил (Адал салам хьуй) рекье туна. Абур имандин (инанмишвилин), акьуллувилин ва регъуьвилин лишанар тир. Абурукай сад хкягъун лазим тир. Адама (Адал салам хьуй) виридалайни къиметлуди хкяна – акьул. Жабраилди (Адал салам хьуй) имандизни регъуьвилиз элкъвена Женнетдиз ахлад лагьана. Иманди жаваб гана хьи, бес Аллагьди вичиз акьулдихъ галаз санал хьухь лагьанвайди я ва вич анжах адахъ галаз амукьда. Ва идалай кьулухъ иманди регъуьвилиз Аллагьдин эмирдикай лагьана: зун акьулдихъ галаз акъвазна кIан я, вун лагьайтIа, ахлад. Регъуьвили жаваб хгана хьи, бес вичиз иман гьина акъвазайтIа, гьана акъваз лагьана эмирнавайди я. Регъуьвилини иманди акьулдихъ галаз акъвазун меслятна. Акьул авачир чкада абуруз акъвазиз кIан хьанач. Адама (Адал салам хьуй) виридалай багьа гевгьер хкягъуналди, са гъилди пуд шейинин иесивал авуна, яни Адаман (Адал салам хьуй) къилих тамамди хьана. Чирвилерин ядигар тир акьул Аллагьди анжах Вичи хкягъайбуруз гузва.
Я Аллагь! Чун мухлисинривай (сидкьидин инсанривай), чпиз Вуна Ахиратдин илимдихъ галаз санал (Гележегдин уьмуьр, Агъа Дуьнья) тавфикъ (куьмек) ганвайбурувай яргъа ийимир. Ва Вуна чаз гьакъикъатдин ва сирлу терефар ачухнавайбур кIанара.