Ша’бан Пайгъамбардин (Аллагьдин салатни салам хьуй адал) варз

Ша’бан гаф вад гьарфуникай ибарат хьанва: шин, ‘айн, ба, алиф ва нун. Шин – шараф (гьуьрмет), ’айн – ‘улювву (винизвал), ба – бирру (хъсанвал), алиф – улфат (инсанрин алакъаяр кIеви авун), нун – нур (экв). Ибур Аллагь-Таалади  Ша’бандин вацра вичин лукIариз гузвай савкьатар я.

Пайгъамбарди (Аллагьдин салатни  салам  хьуй адал) лагьайвал, Ша’бан вацран тIвар «Таша’аба» гафунилай атанвайди я. Им чукIурун, гегьеншарун лагьай чIал жезва, гьавиляй и вацра хъсанвилер Аллагьди  артухарзава. 

Ша’бан вацра ийизвай кьван вири хъсан крар 70 сеферда артух жезва ва са манийвални авачиз цаварал акъатзава. Гьавиляй Аллагьдин Расулди (Аллагьдин салатни  салам  хьуй адал)  и вацра кьиляй-кьилиз сивер хвена, ибадат авуна. Абу Умамата (Аллагь рази хьуй) агакьарнавай гьадисда лагьанва: 

«Ша’бан варз алукьайла, куьне куь рикIер михьи ая ва ниятар хъсанара».  «Маса варцарин вилик Ша’бан вацран кьетIенвал (винизвал) маса пайгъамбаррин вилик зи винизвал (кьетIенвал) хьиз я. Рамазандин вацран винизвал лагьайтIа, Вичи халкь авурбурун вилик Аллагьдин  винизвал хьиз я», - лагьана Пайгъамбарди (Аллагьдин салатни  салам  хьуй адал).  Ша’бан вацра виридалайни къиметлу (14 - 15-йикъарин арада авай йиф) - Бараатдин йиф ава. И йифиз 3 сеферда «Ясин» сура ва махсус дуьа кIелда. Ни, Аллагьдихъай  кичIез, гунагьрикай яргъа хьана, лазим крар авуналди Ша’бан варз вине кьуртIа, Сад Аллагьди адан гунагьрилай гъил къачуда ва ам йисан муддатда бедбахтвилерикай ва азаррикай хуьда. Ша’бан вацра, адет яз, гзафни-гзаф «салават» (Аллагьумма салли `аля саййидина Мугьаммадивва `аля али саййидина Мугьаммадив-ва-саллим) дуьа кIелда. Им еке суваб авай кар я.

Ажайиб суьгьбет Мугьаммад бин Абдуллагь аз- Загьидийа ихьтин суьгьбет ахъайна: Зи дуст Абу Гьафс аль-Кабир кечмиш хьана. Зани адан жаназадилай (мейитдилай) капI эляна ва муьжуьд вацран къене мад адан сурал фенач. Ахпа заз адал зиярат ийиз кIан хьана ва гьа ийифиз заз ам ахварай бедендин ранг дегиш, чин хъипи хьанваз акуна. За адаз салам гана. Анжах ада жаваб хганач. «Субгьаналлагь! Вуна саламдиз жаваб вучиз гузвач?» - лагьана за. Ада жаваб гана: «Саламдиз жаваб гун ибадат я, чун лагьайтIа, ибадат авуникай магьрум авунва».  За адаз лагьана: «Заз ви ранг дегиш хьанваз аквазва, дуьньяда авайла ви чин иерди тир хьи, ваз вуч хьана?»  «Зи мейит сура турла, ам ахъайиз  эгечIна,  са малаик атана зи кьилихъ акъвазна ва лагьана: «Эй чIуру амалар авур инсан!» Ада зи гунагьар ва авур кьван чIуру кIвалахар вири са-сад гьисабна, ахпа тIвалуналди зун гатаз башламишна ва зи беден цIу кьуна. Ахпа захъ галаз сур рахана: «Ваз зи Раббидикай  регъуь хьаначни?» Ада зун а къайда чуькьвена хьи, гьатта зи пакун тIвалар сад-садаз гьахьна ва зи жалгъаяр бедендихъай къакъатна. Гьа и азабда аваз амукьна зун, гьатта Ша’бан вацран сад лагьай йиф алукьдалди. И йифиз зи винелай са сесини лагьана: «Я Малаик, адаз азабар гайи кьван бес я, гьакъикъатда, ада вичин уьмуьрда садра Ша’бан вацракай са йиф ибадатда акъудна ва са юкъуз сив хвена». Гьа икI, Аллагь-Таалади зун азабдикай азадна, Ша’бан вацра са йифиз ибадат авунин ва са юкъуз сив хуьнин гьуьрметдай. Идалай кьулухъ зун Аллагьдин  регьимдик акатнава ва заз Женнет кьисмет жеда лагьана шад хабар гана.  Иниз килигна Пайгъамбарди (Аллагьдин салатни  салам  хьуй адал)  лагьана:

«Къурбандин ва Рамазандин суваррин ва Ша’бан вацран 15-йиф ибадатда акъудай инсанрин рикIер рекьидач, масадбурун рикIер кьейи вахтунда». Гьуьрметлу мусурман стхаярни вахар! Ингье сурун азаб гузвай къайдадикай и суьгьбетда ахъайнава. Сурун азаб гьакъикъат я. Гьар са мусурман ам авай шей тирди инанмиш хьана кIанда ва, гьелбетда, адакай къутармиш жедай рехъ жагъуриз чалишмиш хьун лазим я. Ингье рехъ! Алукьзавай Ша’бан варз сивер хвена, ибадат авуна, гьуьрметдивди, лайихлу къайдада акъудун.

Ша’бандин вацра сив хуьн Ша’бан Раджаб вацран гуьгъуьналлаз ва Рамазандин вацран вилик квай варз я. И вацра сив хуьнни лап къиметлу суннатрикай сад я. Вацра кьиляй-кьилиз сивер хуьдай мумкинвал авачирбуру къуй пуд юкъуз вацран сифте кьиляй, пуд юкъуз  вацран юкьвара, пуд юкъузни вацран эхирдай хуьрай. Идалай гуьгъуьниз са йис алатдалди кьейи кас рагьметдиз шагьид яз фида. Вацран эхиримжи ислен ва гьакIни 15-юкъуз хвейи сивер иллаки къиметлубур яз гьисабзава.

Аль-Бухаридини Муслима Айшади  лагьай ихьтин гафар гъизва:

«Аллагьдин Расулди  Ша’бандин вацра акьван гзаф сивер кьадай хьи, чаз бязи вахтара ам патал Рамазандин варз алукьнавайди хьиз жедай». Имам Нававиди кхьизвайвал, Мугьаррамдилай алатайла сив кьуниз виридалайни хъсанди Ша’бандин варз я.

Аллагьдин Пайгъамбарди (Аллагьдин салатни  салам  хьуй адал)  лагьана:

«Ша’бан Раджабдинни Рамазандин варцарин арада ава. И вацра авур хъсан крар Аллагьдал агакьзава, зазни сив гвай чIавуз зи крар Аллагьдал  агакьна кIанзава».

Мад Пайгъамбарди (Аллагьдин салатни  салам  хьуй адал)  лагьана:

«Ша’бан жегьеннемдикай къутармишвал я, низ захъ галаз гуьруьш жез кIанзаватIа и вацракай пуд сив кьванни кьурай». 

Аллагьдин  Расулдилай (Аллагьдин салатни  салам  хьуй адал)  ихьтин гьадисни агакьнава:

«Ша’бан вацра михьиз сивер кьур касдиз Аллагьди  чан гудай арада регьятарда, Мункара ва Накира адаз гьисаб-суал ийидач, Къияматдин юкъузни адан айибар кIевда».

Амма Рамазандин вацралди вич зайиф жез кичIезвай касдиз Ша’бандин вацран кьвед лагьай паюна сив кьадай ихтияр авач (гьарам я). Эгер Ша’бандин вацран гьа сифтедилай башламишна галаз-галаз сивер кьун тавуртIа, вацран кьвед лагьай паюна кьун гунагь я. Месела, Ша’бандин вацран сифтегьан цIувад юкъуз сив кьур касди, эгер цIуругуд лагьай юкъуз ам ахъа хъувуртIа, адаз вацран эхирдалди сив кьун гьарам я. Ва я вацран кьвед лагьай паюна са сив ахъа хьайитIа, адалай гуьгъуьниз сив хуьн къадагъа я. А къадагъа са себебни авачиз сив хуьзвайбуруз талукь я. И вахтунда идалай вилик ахъа хьайи сив ва я кафарат-сив хвейитIа жеда. Идалай вилик гьафтедин саласа ва хемис йикъариз сив кьазвай ксариз гьа и йикъара сив кьадай ихтияр ава. Маса йисара ахъа хьайи Рамазандин сивер хиве амай инсанар патал абур къаза хъийидай им лап хъсан варз я. Абуруз кьве суваб къачудай мумкинвал ава: сад лагьайди - ахъа хьайи сивер къаза хъувун ва кьвед лагьайдини – сувабдин сивер хуьн. И кьве сувабни жедайвал йифиз ихьтин ният авун лазим я: «Ният ийизва за, Рамазандин вацра ахъа хьайи ферз тир сив къаза хъувун ва Ша’абан вацран пакад йикъан сувабдин сив хуьз Аллагь  патал». 

Къуй Аллагь-Таалади чаз и къиметлу вацракай йифиз ибадат ва са юкъуз сив хуьдай кьванни къуват гурай! Амин.

Лезгинский исламский просветительский портал