СИВ ХУЬНИН ШАРТlАР
КапI ийизвайдавай зияратдал (гьаждиз) физ жедани?
Вичихъ мумкинвал авай гьар са мусурманди Исламдин вад дестекдикай сад тир зиярат - гьаж (гъвечIи ва чIехи) кьилиз акъудун лазим я. Гьаж гьар са мусурман патал зиярат - гьаж (гъвечIи ва чIехи) кьилиз акъудун лазим я. Гьаж гьар са мусурман патал чарасуз я, мусурман ахьтиндаз лугьузва хьи, ни рикIин сидкьидалди шагьадатдин кьве пайни адан гъавурдик кваз лагьанватIа. КапIавун, гьаж хьиз, Исламдин дестекрикай сад я ва ам йикъа вад сеферда авуна кIанда. И дестекрикай гьар садахъ вичин къиметлувал ава. Абурукай сад кьилиз акъудуни, муькуьди кьилиз акъудуникай азад ийизвач. Кьве дестекни кьилиз акъудун чарасуз я.
Имам Нававиди гъайи яхцIур гьадис
27- гьадис
[ عن النواس بن سمعان رضي الله تعالى عنه عن النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم قال البر حسن الخلق والإثم ما حاك في نفسك وكرهت أن يطلع عليه الناس ] رواه مسلم
ан-Наввас ибн Самана (Аллагь рази хьуй) эхтилатзавайвал:
Пайгъамбарди (Аллагьдин салатни салам хьуй адал) икI лагьана:
«Къенивал - им хъсан ахлакь (хесет) я, чIурувал - жуван рикIе юзаз масадаз чир тахьана кIанзвай затI я».
(Муслим)
Мехъер шариатда хъсан кар (сунна) яз гьисабза лугьузвай гафар дуьзбур яни?
Шариатдай килигайла, мехъер авун сунна я. Амма гьар са кардихъ вичин гьалалдинни гьарамдин сергьятар ава, гьавиляй чаз шариатда мехъер вуч лагьай гаф ятIа чир хьун лазим я. Мехъерин мана шадвал я, ва шадвал гьалал я. Шадвал инсандиз хас я, мисал яз, са кас яргъал сиягьатдай хтайла, аял хьайила, гададиз свас гъидайла ва я руш гъуьлуьз фидайла ва маса вахтара. Шариатди мехъер ийидай ихтияр и къайдада гузва: Гьар сада вичин такьатриз килигна гьайванар тукIвада: садбуру жунгав, садбуру гьер, садбуру кIек ва я верч ва талукь тир тIуьнни гьазурна мугьманриз эверда.
МискIиндиз гьахьайла саламдин капI авун ферз яни, тахьайтIа сунна? И капI авун виже текъвезвай мискIинар авайди яни?
МискIинда тагьияту-ль-масжид капIавун ферз туш, амма гьар сеферда аниз гьахьайла, ихьтин капIавуртIа, хъсан яз гьисабзава (сунна). Ам авунин къайда ихьтинди я. МискIиндиз гьахьнамазди, ацукьдалди вилик капIавуна кIанда. Нагагь кьасухдай капIтавуна ацукьайтIа, адан вахт алатда ва ихьтин инсан мискIиндиз гьуьрмет тавурди яз гьисабда. Тагьияту-ль-масжид капIавун патал ният агъадихъ галай къайдада ийида: «Ният ийизва за кьве ракатдин тагьияту-ль-масжид суннатдин капI Аллагь патал авун, Аллагьу акбар!»
Пак гьадисайрай къачунвай насигьатрин кIватIал
15-лагьай насигьат
Виридалайни Виниз тир Аллагьди лугьузва:
«Эй Адаман хва! Эгер куьн имандал кIеви хьайитIа, куь крар, иви ва беден михьи жеда; эгер куь иман зайифди хьайитIа, куь крар, иви ва беден чIур жеда. Куьн вич кудай ва халкьариз экв гудай чирагъдиз ухшар жемир, и дуьньядин девлет кIан хьун жуван рикIяй акъуд. Дугъриданни, За гьич садрани гьа са рикIе садхьиз Зун ва дуьньядин хазина кIан хьун къабулдач. Дуьньядин мал-девлет кIватIун патал уртабаб (юкьван жуьре) хьухь, гьакъикъатда, ам фадлай пайнава.
Шариат вуч я?
Мусурман-гъуьлуь вич чара дишегьлийрин патахъай гьикI тухвана кIанзаватIа хабар гузвай сура Къуръанда авани?
Кьилел бапIах алачиз гьажетханадиз гьахьунин патахъай динда вуч лагьанва?
Азан кIелайдалай кьулухъ ван алаз Пайгъамбардиз (Аллагьдин салатни салам хьуй адал) салават гъун къадагъа (гьарам) яни?
Диндин илим къачун гьар са мусурмандин буржи я
Имам Нававиди гъайи яхцIур гьадис
26- гьадис
الحديث السادس والعشرون
"كل سلامى من الناس عليه صدقة"
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ tقَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ r"كُلُّ سُلَامَى مِنْ النَّاسِ عَلَيْهِ صَدَقَةٌ، كُلَّ يَوْمٍ تَطْلُعُ فِيهِ الشَّمْسُ تَعْدِلُ بَيْنَ اثْنَيْنِ صَدَقَةٌ، وَتُعِينُ الرَّجُلَ فِي دَابَّتِهِ فَتَحْمِلُهُ عَلَيْهَا أَوْ تَرْفَعُ لَهُ عَلَيْهَا مَتَاعَهُ صَدَقَةٌ، وَالْكَلِمَةُ الطَّيِّبَةُ صَدَقَةٌ، وَبِكُلِّ خُطْوَةٍ تَمْشِيهَا إلَى الصَّلَاةِ صَدَقَةٌ، وَتُمِيطُ الْأَذَى عَنْ الطَّرِيقِ صَدَقَةٌ".
Гьижама авурди сагълам жеда
ДУХТУРХАНАДАЙ ЧАР
Еще статьи...
- Завай жува авур кпIунин суваб зи мукьвабурун руьгьериз бахш авуртIа жедани?
- РикIелай алатна, парталдал нажас алаз капI авуртIа, вуч жеда?
- ТIазвай чкадал гъил эцигна кIелдай дуьа ава лагьана заз ван хьанай. Квевай а дуьа газетдиз акъудиз жедани?
- Заз са четин месэла ава. Заз пехилвиликай гьикI азад жедатIа чизвач… гьавиляй, ам гьиссдайла зак секинсузвал акатзава… Саналди пехилвал ва секинсузвал гьиссзава… ам акьван четин я хьи! ГьакIни такабурлу- вал… захъ ам аватIа заз чидач… ятIани зун секинсуз