ШейтIандин агъзурни са гьилле

Аллагь-Таалади Къуръанда лагьанва (мана): «Я иман гъанвайбур! Куьн Исламдиз михьиз гьахьа ва шейтIандин гуьгъуьна аваз фимир. Ам куь ачух душман я»

(«Аль- Бакъара» сура, 2-аят).

И макъала кхьиз заз фадлай кIанзавай. За фикирзавай хьи, и макъалада завай чун дуьз рекьелай алудзавай шейтIанди ишлемишзавай агъзур гьилледикай тахьайтIани, вишекай гьикI хьайитIани лугьуда. Анжах за фикридайвал хьанач, килигайтIа шейтIанди инсандиз акси яз ишлемишзавай уюнрин кьадар лап тIимил я. Женнетдин рекьелай алатдайвал чакай гзафбуруз шейтIанди гьамиша ишлемишзавай уюнрикай са кьвед бес жезва. 

Агъзур йисаралди инсанар гьа са къармахра гьатзава. Гьа вахтарилай алай вахтуналди гьич са шейни дигиш хьанвач. ШейтIанди чаз гаф гузва ва чун адан чIалахъ жезва. Нетижада чун алцурар жезва. 

Бес Аллагь-Таалади лагьаначни (мана): «Гьакъикъатда ШейтIан – инсан маса гудайди я» («Аль-Фуркъан» сура, 29-аят). Къуръанда гзафни-гзаф ихьтин гафар гьалзава: «ам куь душман я», «ам куьн маса гузвайди я», «ам тапарчи я», гьакI ятIани зунни, гьа куьн хьиз адан гьиллеяр себеб хьана ягъалмиш жезва. Сифте инсан – Адам (Адал салам хьуй) халкь авурдалай кьулухъ, шейтIан инсан- дин душман тирди виридаз чизва. И кардикай Аллагьди  инсанар вичи ракъурай пайгъамбаррин ва Пак ктабрин куьмекдалди хабардар авунва. ГьакI ятIани, чун а мал’ун шейтIандин тапаррин чIалахъ жезва. Вучиз? Вучиз лагьайтIа, абур ширинбур я. ШейтIанди чун алдатмишарзавай вири шейэр иербур, чун патал чарасузбур яз къалурзава. На лугьуди чун аялар я. Вири уьмуьрда чун аялар яни? Эхь ман, гьакI жезва, вучиз лагьайтIа чун гьи яшда аваз хьайитIани чи темягь гьа са шейэрал я физвайди. Чун рекьяй акъудзавайди гьа са шейэр я. Гьикьван хьурай? Бес гьисаб-суалдин югъ – Къияматдин югъ алукьдайдакай садани фикирзавачни? Ам чарасуз алукьда, адан гьакъиндай садни шаклу хьана кIандач.

Сад лагьай гьилле.

Вуна а кар гьикI хьайитIани ийида, анжах пака… Инсандиз туба авуна, цIийи - Халикьдин эмирриз табий уьмуьр башламишиз кIан хьана, гьа и рекьиз гьахьиз са кам амайла, адан вилик шейтIан акатзава. Ада инсандиз лугьузва хьи, туба ийиз вун агакьда, ам жува пака ая. Ажаиб я, гзаф пай инсанар инанмиш я хьи, бес пакадин югъ пака ваъ, са маса вахтунда алукьда. Анжах инсандин кьиникь гьакъикъат я, гьатта ам садлагьана рекьидай шей я. И кар виридаз чизва, анжах а чирвили абуруз гьич са куьмекни ийизвач. Чаз гьар гъилера акI жезва хьи, на лугьуди исятда ада цIийи уьмуьр башламишда. Ахпа мад вичи-вичиз лугьузва: «акъваз, ам за пака ийида, къе за…». Гьелбетда, къе са маса, регьят, ял акъадардай - вуч…?  ШейтIандиз кIани са шей ийида, гьакI тушни кьван?  Эгер пакадин югъ алукьайтIа… Гьа и «эгер» гафуни, гьадисда лагьанвайвал, шейтIандиз ракIар ачухзава. Вири «эгер» - таб я. Мумкин я, квел исятда чан алама агакьдайвал… Куьн Халикьдиз  буржлу тир крар  ахпа лугьуналди гьич са декьикьадинни кьулухъ ямир. АгIузу биллягьи мина- ш-шейтIани-р-ражим.

Кьвед лагьай гьилле.

Са кIус ял ягъ, ваз ам чарасуз я, вун галат хьанва кьван! Им вири инсанар ягъалмиш жезвай мах я. «Уьмуьр гзаф четин шей я, яраб ваз са тIимил хьайитIани шулугъар ийидай ихтияр авачни? Вуна гьакI са тIимил леззет хкуд, ахпа…» ШейтIандиз леззет хкуддай гзаф къайдаяр ава. Абурукай виридалайни кьилинди ички я.

Къуръанда лагьанва: «Гьакъикъатда шейтIанди чехирдинни къизгъин къугъунрин куьмекдалди куь арада къалмакъал твазва, куьн Аллагьдин зикирдивай, Адан диндикай ярагъа ийизва» («Аль-Маидат» сура, 91-аят).

КапI-тIеат ийизва мусурманри ички хъвазвачтIани, мумкин я са бязибуру са пIапIрус чIугун. ИкIани тахьайтIа, шейтIанди чав ферз капI ахъайиз тун мумкин я. ГьикI, куьне гуда жеди? Месела, куьн са юкъуз кIвалахна, галат хьана кIвализ хквезва: «Вун галат хьанва, капI ийиз вун агакьда, исятда са тIимил ял ягъ, ваз ам чарасуз я…», ингье гила а мусурмандин гъиле телевизордин пульт гьатнава, япал телефон эцигна са нихъ галаз ятIани рахазва ва гьа икI акваз-такваз кпIунин вахт акъатзава. Квехъ галаз ихьтин кар хьайиди яни? Гьелбетда, хьайиди я, чун вири сад хьтинбур я кьван, анжах женнетдиз фидайди дурум гайибур я.

Пуд лагьай гьилле.

Зун идалай гзафдаз лайихлу я… Жуваз-жув кIан хьун, авайдал рази тахьун - и гафарин куьмекдалди душманди чун вичиз кIандайвал къугъурзава. ШейтIанди чи нефсиниз тIуьн гузва, къуват гузва.

Къуръанда лагьанва: «Анжах шейтIанди адан япал лугьуз хьана: «Я Адам ! За ваз даим уьмуьр гузвай емишар алай тар къалурдани?» («ТIогьа» сура, 120-аят). «Халикьди ваз гьарам авунвай шей вун къуватлу хьун паталди чарасуз я», сифте сефердани адавай инсан гьа идалди алцурариз алакьна. ИкI хьайила, чи нефсер шейтIандиз куьмек тежедайвал, чна абуруз тербет гана кIанда.

Лезгинский исламский просветительский портал