lezgidin.ru

Жегьеннем ва ана гузвай азабар

ад

Жегьеннем – им Аллагь-Таалади кафирризни аси хьайи мусурманриз инсанрикайни жинерикай адалатлувилелди жаза ва азабар гудайвал халкьнавай чка я. Аллагь-Таалади Пак Къуръанда лагьанва: «Абурунни абуруз кIан хьайи вири шейэрин арада цал жеда (яни абуруз кIан хьайи гьич са шейни гудач)» («Ас-Сабаъ» сура, 54-аят).  Дугъриданни, и аятдай чаз Жегьеннемда гузвай азабар аквазва. Жегьеннемдиз акъатай инсандиз гьихьтин хъсанвал кIан хьайитIани ам адакай магьрум ийида.

 Азабар Жегьеннемда цIун ва мекьивилин куьмекдалди гуда. Чи чилел исятда алай цIай Жегьеннемдин цIун са гъвечIи кIус я, инсанрив вугудалди ам рекъидайвал ирид сеферда гьуьлуьз вегьена. Гьавиляй чилел алай цIай Жегьеннемдин цIухъ галаз чавай гекъигиз жедач. Жегьеннемда балкIанар кьван иланарни акьребар ава, абуру са сеферда кIасай инсанди 40 йисан къене тIал  гьиссда. Мад Жегьеннемда  авай инсанриз цин паталай закъкъум лугьудай агъу ва гьамим лугьудай гзаф кудай, пис ни къведай яд гуда.
Азабрин таъсир гзаф жедайвал Жегьеннемдиз аватай инсандин беден са шумуд сеферда еке ийида. Адан са сас Угьуд дагъ кьванди жеда. Адетдин хамунилай адан хам 70 сеферда яцIу жеда ва гьар гъилера ам кана кармаш хьайила, мад азаб гун патал адал цIийи хам акьалж хъийида. Виридалайни зайиф азаб гузвай инсандин кIвачер цIа твада ва адан мефтIер ргада. Жегьеннемда авай инсанар рекьидач ва азабрихъ вердишни жедач, гьар гъилера абуру азабрикай гьа сифте сеферда гьиссай хьтин тIал гьиссда. Инал лагьай вири гафар Къуръандайни Пайгъамбардин (Аллагьдин салатни  салам  хьуй адал) гьадисрай къачунва. Жегьеннемдиз ирид дережа ава.

Виридалайни вине авай Жегьеннемдиз Аллагьдин  регьимдик акат тавур гунагькар муъминар вегьеда. Муъмин Жегьеннемда гьамишалугъ амукьдач, адак квай кьван гунагьар хкатайла анай азад ийида ва Женнетдиз рекье твада. Амай ругуд Жегьеннемда кафирар жеда ва абур ана гьамишалугъ амукьда. Виридалайни вине авайдан тIвар Джагьаннам я, адалай кIане Лязза, ахпа ГьутIам, Саир, Сакъар, Джагьил ва виридалайни кIане авай, виридалайни къати азабар гузвай Жегьеннемдин тIвар Гьавият я, ам мунафикьриз (кьве чин алайбур) талукь я. Къуръандани гьадисра лугьузвайвал, Жегьеннемда инсанриз мекьивилелдини азаб гуда, ихьтин жаза цIалди гузвай жазадилайни кIевиди я.  Аль-Бухариди агакьарнавай гьадисда лагьанва: «Пайгъамбарди (Аллагьдин салатни  салам  хьуй адал) виридалайни гзаф кIелзавай дуьа им тир: «Раббана, атина фиддунья хIасанатан ва филь ахирати хIасанатан ва къина ‘азабаннар» (Я чи Рабби! И дуьньядани агъа дуьньяда Вуна чаз хъсанвал це ва Жегьеннемдин азабрикай къутармиш я!).

 Абу Я’лади ахъайна хьи, са сеферда Аллагьдин Расулди (Аллагьдин салатни  салам  хьуй адал) вяз гузвай арада лагьана: «Куьне рикIелай алудмир кьве зурба шей: Женнет ва Жегьеннем», - ахпа ам шехьна, гьатта вилерай атай накъвар чурудин къерехрилай авахьдалди.  Ада алава хъувуна: «Аллагьдал  кьин хьуй, квез агъа дуьньядикай заз чизвай кьван шейэр чизвайтIа, куьн хур галчIуриз чилелай фидай ва кьилел руг вегьедай».

 Пайгъамбардин (Аллагьдин салатни  салам  хьуй адал) гьадисда лагьанва: «Чилел виридалайни хъсандиз яшамиш хьайи инсан Къияматдин юкъуз са легьзеда цIуз вегьеда, ахпа анай акъудна адавай хабар кьада: «Эй, Адаман хва! Ваз садра кьванни са хъсан шей акурди яни?» «Ваъ, я Рабби, валлагьи, акурди туш!» - жаваб гуда ада. Ахпа чилел виридалайни четин гьалда аваз яшамиш хьайи инсан са легьзеда Женнетдиз ракъурда ахпа хабар кьада: «Эй, Адаман хва! Ваз садра кьванни пис шей акурди яни?» «Ваъ, я Рабби, валлагьи, писвал гьич акурди  туш ва гьич са шейинихъни зун муьгьтеж хьайи туш!» - жаваб гуда ада» (Муслим).Мад гьадисда лагьанва: «Жегьеннемдин агьалияр шехьиз башламишда гьатта накъвар куьтягь жедалди, ахпа абурун вилерай накъварин чкадал иви къведа ва чинрал еке къаналар арадал къведа…» (Ибн Маджагь).

Им Жегьеннемдин азабрикай чна авур куьруь суьгьбет я. Ана гузвай азабар, гъам, пашманвал, ахтармишунар ва тIалар эхир авачирбур я. Амма хажалатрикай виридалайни екеди – Женнетдин шадвилер ва АллагьТаала такун я. Жегьеннемдиз вегьей инсанар Аллагьдин  разивиликай магьрум жеда. Эхиратдин няметар дуьньядин манатрихъ маса гайи, нефсинин гьевесрин гуьгъуьниз фейи инсанар сад Къияматдин юкъуз халисандаказ пашман жеда. Абуруз чпи авур алвер зарар гудайди хьайидан гъавурда гьа юкъуз акьада. Абуру чпичпин кьил гатазгатаз лугьуда: «Заз бала гана! Аллагьдиз  аси хьана чна чун гьелек авуна хьи! Дуьньяда хьайи гьа тIимил йисарин къене вучиз чна ибадатдал сабур авунач! Чна сабур авунайтIа, гьа йикъар фена алатдай ва къе алемрин Раббидин мукьув жедай, Адан разивилик кваз чна лезет хкуддай!» Пайгъамбарди (Аллагьдин салатни  салам  хьуй адал) лагьанва: «Жегьеннемда адалай вичелай пис кьуд шей ава:

 1.Гьамишалугъ ана амукьун;

 2.Ана авай кафирриз малаикри туьгьмет авун;

 3.ШайтIандихъ галаз къунши хьун;

 4. АллагьТааладин ажугъдик хьун».

Жегьеннемда гузвай азабдикай кхьейдалай кьулухъ ктаб кIелзавай касдихъ элкъвена имам аль-Гъазалиди  лугьузва: «Зун вал тажуб я! Ви гьакъиндай гьихьтин къарар кьабулнаватIа чинни тийиз ви чинал хъвер гьикI къвезва? Менфят авачир дуьньядин амалрал машгъул жез гьикI гъил физва? Эгер вуна лагьайтIа: «Зун фидай чка чир хьанайтIа кIандай! Зи эхиримжи КIвал гьина аватIа, гьихьтин къарар зи гьакъиндай кьабулнаватIа заз чир хьанайтIа, са шейни кIандачир», - за ваз жаваб гуда: «И суалрин жавабар чир хьун патал жуван гьалдиз ва амалриз килиг. ГьикI хьи, гьар садаз ам вуч патал халкьнаватIа гьа шей ийиз регьятарнава. Эгер ваз Аллагьди  хъсан амалар ийидай рехъ ахъайнаватIа, ваз шад хьухь, вун Жегьеннемдикай яргъа ава. Эгер ваз хъсан кIвалах ийиз кIан хьайила гьамиша са куь ятIани манийвал ийиз хьайитIа, амма пис кIвалах ийиз кIан хьайила рехъ ачух жез хьайитIа, ваз чир хьухь, ам ви гьакъиндай виликамаз кьабулнавай къарар я. Гумади цIай авай чка гьикI къалурзаватIа, гьакI ви амалри ви эхир гьихьтиди жедатIа къалурзава.  Аллагь-Таалади лагьанва: «Дугъриданни, диндар инсанар Женнетда лезетар хкудиз жеда. Дугъриданни, гунагькарар Жегьеннемдин цIа куда» («Аль-ИнфитIар» сура, 13-14-аятар).  И кьве аятдиз килигна жув гьи гьалда аватIа ва Кьве кIваликай гьина вун жедатIа чир. Къуй Аллагь-Таалади Вичин регьимдалди вири мусурманар Жегьеннемдин цIукай къутармишрай! Амин.

Лезгинский исламский просветительский портал