Салигь (Адал салам хьуй) пайгъамбардикай куьруь риваят

Салигь (Адал салам хьуй) пайгъамбардикай куьруь риваят `Ад тайифа терг авурдалай кьулухъ ичIи хьанвай чил ацIур хъувун патал Аллагьди анал Самуд тайифадин несилар ракъурна. Аллагьди абуруз бес кьадарда ризкьи гана ва дагъларни чуьллер абурун малкъарадай мублагьвилелди ацIурна. Абуру дагъларин кьветIерик, бедбахтвилерикай, маса татугайвилерикай, `Ад тайифа терг авур тIурфанрикай чуьнуьх хьун патал чкаяр авуна. Абурун фикирдалди гарарикай хъсандаказ чуьнуьх хьайитIа, абурув ихьтин жуьредин бедбахтвилер агакьдач. Гьавиляй абуру чеб дуланмиш жезвай чкайра магъарайрик мягькем ракIарар кутуна. 

Чпихъ девлет артух, яшайишдин, дуланажагъдин шартIар хъсан хьунивай `Ад таифадин хьиз, абурунни рикIелай Аллагь алатиз эгечIна ва Адан эмир, истемишунар кваз такьуна бутриз икрам ийиз эгечIна. Аллагьдини Салигь пайгъамбар (Адал салам хьуй) абуру сад тир Халикьдиз ибадат авун патал рекье туна. Пудкъанни цIуд йисан къене Салигь пайгъамбарди (Адал салам хьуй) абурун арада Аллагьдин Гафунин таблигъат тухуз хьана, анжах абуру ам инкар ийизвай. Аллагьдини и тайифадин вири дишегьлияр сивинсуз, гьайванарни набататар бегьерсуз авуна, гьатта тарар тамарни кьураз эгечIна. Вири чпин бедбахтвилерин тахсиркар Салигь пайгъамбар (Адал салам хьуй) тирдай кьуна хьиз, Самуд несилдиз ам рекьиз кIан хьана. Ам абурукай дагъдин кьветIе чуьнуьх хьана ва яхцIур йисан къене ана ахварал фена.

Ахварикай кватайла ам мад Самуд несилдин кьилив фена ва абуруз сад тир Аллагьдиз ибадат авун патал эвер гуз хьана. Гьар сеферда ада вичин вязер кIелдайла, тахтарал хкажнавай бутар анрилай аватдай. Амма инсанрин рикIерал ахьтин пехир ацукьнавай хьи, гьатта ихьтин аламат аквазвайватIани абуру адан векилвал кьабулзавачир.

 Са кьадар вахт алатайла, Салигьан (Адал салам хьуй) тIалабунрал амал ийида ва дин кьабулда лагьана хьиз абуру са шартI эцигда: Салигьа (Адал салам хьуй) са аламат къалурун патал, кьве чкадал пайнавай дагъдай вичихъ шараг галай деве акъудун лазим тир. Салигь (Адал салам хьуй) рази хьана, амма Салигьа (Адал салам хьуй) абурувай я деведиз, я адан шарагдиз са писвални ийидач ва абуруз яд хъваз къудал къведай ихтияр гуда лагьана гаф къачуна. Кьве патани – Салигьани (Адал салам хьуй) ва тайифайри и икьрар кьилиз акъудда лагьана гаф гана. И вахтунда Салигь (Адал салам хьуй) къарагъна ва кьве ракаатдин капI авуна, гъилер хкажна Аллагьдивай тIалабна. Ахпа Адаман (Адал салам хьуй) аса къачуна фена дагъ гьа асадалди яна. Гьа и вахтунда дагъдай гьарай акъатна, анай вичихъ шараг галай деве экъечIна ва инсандин чIал тийижир адай чIал акъатна: «Лаилагьа иллаЛлагь Салигь - расулуллагь» («Аллагьдилай гъейри маса аллагь авач ва Салигь (Адал салам хьуй) Адан пайгъамбар я») лагьана.

Самуд несилдин регьберди и кар акурла гьасятда къарагъна Салигьан (Адал салам хьуй) кьилиз темен гана. Идахъ галаз сад хьиз Самуд несилдин чIехи пай инсанар Салигьан (Адал салам хьуй) патаз фена ва адан векилвал хиве кьуна, сад тир Аллагьдиз икрам ийиз эгечIна. Икьрар кьилиз акъудзавай. Сагъ йикъан къене деве вичин шарагни галаз патарив гвай ем жагъуриз ва нянихъай хьиз хуьруьз хкведай. Деве гьар са ракIарив фидай ва гьардаз нек гудай ва ахпа хуьруьн юкьвал алай чкадал, Салигьан (Адал салам хьуй) мискIидин патав йиф акъудиз хкведай. Ибн Аббасалай агакьнавайвал, деве лап чIехиди тир: адан яргъивилел ирид виш юкI алай, гьяркьуьвилел виш ва тайифадизни бес кьадарда нек гузвай.

 Са кьадар вахтар алатна. Бязи мунафикьри, бес деве къуйдив агат- дайла амай гьайванриз кичIе жезва, абур катзавай лугьуз, чпин наразивилер къалуриз эгечIна. И вахтунда югъ арадай физ къуй деве паталди тунин меслятдал атана. Амма кьве чин алайбур и кардални рази хьанач. Ибурун арада вичихъ гзаф кьадар малар, девлетар авай КъутIам тIвар алай марифатсуз дишегьли авай. Ам деве тукIун патахъай кьве чин алай мунафикь Мусди лугьудайдахъ галаз чинеба меслят хьана. И кардал рази тир кьве чин алайбур мадни кIватIна, абуру чIура векь незвай деве тукIуна. Абуруз адан шарагни тукIваз кIан хьана, амма ам дагъда чуьнуьх хьана. Кьве чин алайбуру Аллагьдихъ галаз кутIуннавай икьрар чIурна ва чеб патал ажалдилай гъейри, мад са затIни жагъурнач. И хабардикай (деве тукIуникай) виридаз чир хьана ва кицIер хьиз алтIушна, адан як кукIварна чпиз межлис ийиз кIан хьана.

 Идан патахъай пашман хьайи Салигь (Адал салам хьуй) вичин тайифадихъ элкъвена ва лагьана: «Пуд йикъан къене лезет къачу». Ада къведай бедбахт-вилерин лишанрикай лагьана ва ам чпелай алуд тежедайдан патахъайни тагькимарна.

 Пакадин юкъуз виридан чинар кIекIерин бубуяр хьиз яру хьана. Кьуд лагьай йикъан экуьнахъ абурун чинар хъипи хьана, пуд лагьай юкъуз чIулав. Абур Салигьа (Адал салам хьуй) тагькимарай- вал чIагъариз ухшар хьана. Абур чеб ажалдиз мукьва хьанвайдахъ эхирки инанмиш хьана ва чеб телеф жедалди вилик Салигьни (Адал салам хьуй) рекьиз кIан хьана. Салигь (Адал салам хьуй) лагьайтIа вичин асгьабар галаз Палестинадиз рекье гьатна. Кьуд лагьай юкъуз Самуд тайифадин несил кафанрик алчуд хьана чпин ажал гуьзлемишиз акъвазна. Абуруз чпихъ ажал гьинай, гьикI агатдатIа чизвачир: винелай (цавай), я тахьайтIа, кIаникай (чиляй). Бирдан цавар хъиткьиндай хьтин къукърумрин ванер акъ- атна, вири рикIер хъиткьинна кьена.

Ихьтин эхир Аллагь ва адан пайгъамбар инкар авурбурув агатна.

 Гуьгъуьнлай Салигь (Адал салам хьуй) пайгъамбар Меккадиз фена ва вишни кьудкъад йисан яшда аваз рагьметдиз фена.

КьатI ама

Лезгинский исламский просветительский портал