Им гьар са мусурмандиз чир хьана кIанда

 - Вун мусурман яни?
 -Альгьамдулиллягь (Шукур Аллагьдиз), зун мусурман я.
 
- Ви шагьид вуж я?
- Зи шагьид - Келима-шагьадат я: “Ашгьаду алля илягьа илля-Ллагь ва ашгьаду анна Мугьаммада-р-расулуллагь”. 
(Ашгьаду - за шагьидвал ийизва, гьакъикъатдани ягъунваз, рикIе са кIусни шаклувал авачиз инанмиш яз, гафаралди ва краралдини тестикьарзава, алля илягьа - авач илягьи (чна ибадат авуниз лайихлу) илля-Ллагь -Сад тир Аллагьдилай гъейри, ва ашгьаду - за мадни шагьидвал ийизва, чиз рикIивай ягъунва ва гафаралдини краралди тестикьарзава, анна

АКЪИДА АТI-ТIАГЬАВИЯ

 Уммат – мусурманрин жемят
 
وَنَرَى الصَّلَاةَ خَلْفَ كُلِّ بَرٍّ وَفَاجِرٍ مِنْ أَهْلِ الْقِبْلَةِ، وعَلَى مَنْ مَاتَ مِنْهُمْ.
وَلَا نُنَزِّلُ أَحَدًا مِنْهُمْ جَنَّةً وَلَا نَارًا، وَلَا نَشْهَدُ عَلَيْهِمْ بِكُفْرٍ وَلَا بِشِرْكٍ وَلَا بِنِفَاقٍ، مَا لَمْ يَظْهَرْ مِنْهُمْ شَيْءٌ مِنْ ذَلِكَ، وَنَذَرُ سَرَائِرَهُمْ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى.
Чун а кардал рази я хьи, чавай Кьибледин гьи инсандин хьайитIани, кIандатIа ам гунагьар тийизвайди хьурай, кIандатIа гунагькар, гуьгъуьналлаз капI ийидай ихтияр ава. Абурукай гьим кьейитIани гьадалай джаназа-капI эляйзава.

Шиитрин ягъалмишвал

Пак Къуръандин гьакъиндай шиитрин фикир гьихьтинди ятIа чир хьайила, абур диндивай къакъатнавай ва ягъалмишвиле гьатнавай ксар тирди чна мад сеферда кьатIузва.

Шиитрин гзаф алимри (жумгьур) гьисабзавайвал, Пак Къуръандикай са бязи аятар хкудуналди адак дегишвилер кутунва. И фикир инкарзавай са бязи шиитарни ава, амма абурун кьадар лап тIимил я.

Имам Фахр ар-Разиди имам Абу Бакран имамвиликай гъанвай гьакъикъи делилар

1. Эгер Исламдин уммадин вири делилар фикирда кьуртIа, сад лагьай имам я Абу Бакр (Аллагь рази хьуй), я Али (Аллагь рази хьуй), я Аббас (Аллагь рази хьуй) хьана кIанзавай. Ансарриз а чка кьаз кIанзава лагьай фикир гьадисди инкарзава, гьаниз килигна а фикир чна кваз кьазвач.

2. Вичин викIегьвилелдини, гафунин кIевивилелди машгьур хьанвай Алидиз (Аллагь рази хьуй) халифат кьун патал къуватарни бес жезвай, кесерни (авторитет).

Шиитрин ягъалмишвал 2 (Умуми къейдер)

Умуми къейдер

 Асгьабрин гьакъиндай шиитри лугьузвай гафар гьакъикъатдихъ галаз кьан тийизвайди тестикьзавай гзаф делилар ава. Инал чна са шумуд делил куь фикирдиз гъизва:

1. Шиитри чпин ктабра кхьизвайвал, Умар ибн ХатIтIаб (Аллагь рази хьуй) имам Алидин (Аллагь рази хьуй)рушал эвленмиш хьанва. И делилди вичи субутзава хьи, Алиди (Аллагь рази хьуй) Умарахъни (Аллагь рази хьуй) Абу Бакрахъ (Аллагь рази хьуй) галаз душманвал тавурди ва абуруз такфирни (кафирвиле тахсирлу авун) акъуд тавурди, акси яз Алиди (Аллагь рази хьуй) гьамиша абуруз вафалу стхади хьиз куьмекар гайиди я. 

Лезгинский исламский просветительский портал