Им гьар са мусурмандиз чир хьана кIанда

- Аллагьдихъ шумуд сифет ава?

- Аллагьдихъ яхцIурни са сифет ава, къад – Адаз чарасуз хас тир, муькуь къад – къарши я, Адаз хас тушир, абурукай Ам михьи тир, садни Адахъ хьун мумкин (турус) тир. Аллагьдиз чарасуз хас тир сифетар: 

1) Вужуд – Аваз хьун;

2) Къидам – Эвел тахьун;

3) Бакъа – Эхир тахьун;

4) Мухалафат уль-гьавадис – Садазни ухшар тахьун;

5) Къиямугьу би нафсигьи - Садалайни аслу тахьун;

АКЪИДА АТI-ТIАГЬАВИЯ

Пайгъамбардин (Аллагьдин салатни салам хьуй адал),  хизан ва асгьабар.

وَنُحِبُّ أَصْحَابَ رسُولِ صلى الله عليه وسلم، وَلاَ نُفْرِطُ في حُبِّ أَحَدٍ مِنْهُم؛ وَلاَ نَتَبَرَّأَ مِنْ أَحَدٍ مِنْهُم، وَنُبْغِضُ مَنْ يُبْغِضُهُم، وَبِغَيْرِ الخَيْرِ يَذْكُرُهُم، ولا نُذْكُرُهُم إِلاَّ بِخَيْرٍ، وَحُبُّهُم دِينٌ وإيمَانٌ وإحْسَانٌ، وَبُغْضُهُم كُفْرٌ ونِفَاقٌ وطُغْيَانٌ.

Чаз Аллагьдин Расулдин (Аллагьдин салатни салам хьуй адал), асгьабар кIан я. Гьа и кIанивиле чна абурукай садни тафаватлу ийизвач ва садни хкудзавач. Абур такIан ва абурукай са хъсан ихтилат тийизвай инсанар чаз такIан я. Чун абурукай (асгьабрикай) анжах хъсандиз рахазва. Абур кIан хьун – им имандин, инанмишвилин ва рикIин сидкьидин лишан я, гьа са вахтунда абур такIан хьун – им имансузвал, мунафикьвал ва зулум я.

Сунна вуч я? Игьсан вуч я?

- Сунна вуч я?

-Сунна – им Мугьаммад Пайгъамбарди (Аллагьдин салатни салам хьуй адал), гафаралди, краралди ва я гьаларалди кьиле тухванвай рехъ я.

- Игьсан вуч я? 

-Игьсан - им Аллагьдиз ахьтин жуьреда ибадат авун я хьи, налугьуди чаз Аллагь аквазва, гьакъикъатда чаз Аллагь аквазвачтIани, Адаз чун аквазва ва чи хиялрикайни хабар ава.

Инсандин асул зеррейрикай

Аллагь  чир хьанвай еке алимри мад ахъайзава: «Аллагьди инсанрин асул зерреяр (руьгьер) халкь авур вахтунда, абурукай мусурман зеррейрихъ элкъвена эвер гана: «Куьн вужар я ва Зун вуж я?» Абуру жаваб гана: «Вун чи Рабби я, чун Вун кIани Ви лукIар». И арада Аллагьди  лагьана: «Нагагь квез Зун кIанзаватIа, куьн Зи рекьелай са шейинивайни алудиз жедач». Абуру лагьана: «Чун ахтармиша, чун Ви рекьелай элячIдач!» Ахпа абуруз Аллагь-Таалади экъечIзавай рагъ хьиз дуьнья ва дуьньядин гуьзелвал (зинату ддунья) къалурна. Дуьньядин гуьзелвал акурла, зеррейрин цIудакай кIуьд пай, Аллагь  рикIелай алатна, чеб гьейранарай дуьньядихъ гьерекатна.

Менфятлу кьисаяр

Харижитар атун

745-йисуз харижитар (ягъалмиш кIватIал) халифдиз акси яз къарагъна, Ирак дяведи кьуна. Нетижада Куфа, Васит ва Масул шегьерар шулугъчийрин гъиле гьатна. Абуру акьалтIай чIехи гунагь авур, яни имандай акъатай (еке гунагь авур мусурман абуру имансузвиле тахсирлу ийизвай) мусурман рекьидай ихтиярар ава лугьуз къейдзавай. Чпин фикирдихъ галаз рази тушир садни абуру инсафзавачир. А вахтара имам Абу Гьанифа Иракда машгьур алим яз сейли тир. Харажитри кьунвай шегьерра имам абурухъ галаз халкь кIватI хьанвай чкайра гьуьжетрин рахунриз экъечIзавай. 

Лезгинский исламский просветительский портал