АКЪИДА АТI-ТIАГЬАВИЯ
Къияматдин йикъан аламатар
وَنُؤْمِنُ بِأَشْرَاطِ السَّاعَةِ: مِنْ خُرُوجِ الدَّجَّال، ونُزُولِ عِيسَى ابنِ مَرْيَمَ عَلَيْهِ السَّلامُ مِنَ السَّماءِ، وَنُؤْمِنُ بِطُلُوعِ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا، وَخُرُوجِ دَابَّةِ الأرْضِ مِنْ مَوْضِعِهَا.
Чун Къияматдин йикъан аламатрихъ инанмиш я. Ихьтин аламатрихъ: Даджал акъатун, цаварилай Иса ибн Марьям (Адал салам хьуй) эвичIун, рагъ ам акIизвай патай экъечIун ва чиликай гьайван акъатун
Суваб гъиляй ахъаймир, суннат-ратибат кпIар ая! 3
Кьвед лагьайди, нисинин кпIунин ратибатар. Нисинин кпIунин вилик квай кьуд ракат суннат чи Пайгъамбарди (Аллагьдин салатни салам хьуй адал) яргъалди ийидай ва абур авурдалай кьулухъ икI лугьудай: «Им цавун варар ахъа жезвай ва инсанрал Аллагьдин регьим къвазвай вахт я, гьавиляй заз и вахтунда кпIунал жез кIанзава». Мугьаммад Пайгъамбарди (Аллагьдин салатни салам хьуй адал) лагьана: «Нисинин кпIунин вилик ва адалай кьулухъ тамамдиз кьуд ракат суннат кпIар ийизвай инсан Аллагьди Жегьеннемдин цIуз гьарам ийида»
(Тирмизи).
Пайгъамбардин (Аллагьдин салатни салам хьуй адал) уьмуьрдай итижлу малуматар
Пайгъамбардиз (Аллагьдин салатни салам хьуй адал) вагьйуяр ракъурай къайдаяр.
Сад лагьай къайда: малаикди адан руьгь (рикIе) Къуръандин аятар эцигзавай ва Пайгъамбардиз (Аллагьдин салатни салам хьуй адал) малаик вич аквадачир.
Кьвед лагьай къайда: малаик адан патав инсандин къаматда аваз къвез хьайи вахт, гзаф вахтара ам Дигьйат Калаби тIвар алай асгьабдин къаматда аваз къведай. Лугьузвайвал, ам лап иер акунар авай кас тир.
Мугьаммад Пайгъамбар (Аллагьдин салатни салам хьуй адал),
Вад лагьай паб
ТIвар: Зайнаб (кесибрин сад лагьай диде).
Бубадин тIвар: Гьузайма, адан буба аль-Гьарис, адан буба Абдулла.
Дидедин тIвар: Ауфан руш Гьинд.
Хайи чка ва вахт: Мекке, гьижра жедалди 26 йис амаз.
Некягь авур вахт ва чка: Медина, Рамазандин варз, гьижрадин 3-йис.
Жегьизар: 400 диргьем. 11
Кьейи вахт ва чка: Медина, Рабиуль ахир, гьижрадин 4-йис.
Суваб гъиляй ахъаймир, суннат-ратибат кпIар ая! 2
Сад лагьайди, экуьнин кпIунин ратибат
Экуьнин кпIунин вилик кьве ракат ратибат суннат капI ийизва. И кпIуникай чи Пайгъамбарди (Аллагьдин салатни салам хьуй адал) лагьана: «Экуьнин кпIунин вилик квай кьве ракат суннат-капI ая, гьатта куьн кьушундихъ галаз джигьаддиз экъечIиз геж жез хьайитIани».
Маса гьадисда лагьанва: «Экуьнин кпIунин суннат тамир гьатта балкIандаллаз вун рекьиз кIанзавай душмандихъай катиз хьайитIани».
Имам Нававиди гъайи яхцIур гьадис
.jpg)
11- гьадис
عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ بْنِ عَلِي بْنِ أبِي طَالِبٍ سِبْطِ رَسُوْلِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَرَيْحَانَتِهِ رَضِيَ الله عَنْهُمَا قَالَ : حَفِظْتُ مِنْ رَسُوْلِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: دَعْ مَا يَرِيْبُكَ إِلَى مَا لاَ يَرِيْبُكَ.
[رواه الترمذي وقال : حديث حسن صحيح]
Пайгьамбарди хтулди Абу Мухаммад Аль Хасан Ибн Али Ибн Абу Талиб лагьана:
За рикlел хвена Пайгьамбарди (Аллагьдин салатни салам хьуй адал) лагьана:
«Шак алай кар ийимир ва шак алачирди ая».
(Ат-Тирмизи ва Ан-Насайи)
Пак гьадисайрай къачунвай насигьатрин кIватIал
5-лагьай насигьат
Аллагь-Таалади лугьузва:
«Эй Адаман хва! Вун къайгъусузвилер ийизвайбурукай, тахсир хиве кьуна, амма гъил къачун тIалаб тийиззвайбурукай, туба авуникай къайгъу авачирбурукай, жува хийирдин крар тавунмаз, кьадардилай артух умудар ийизвайбурукай, хъсан крар тийиз Гьамишалугъ (хъсан) уьмуьр (Эхират) кIанзавайбурукай, ибадатзавайбурун (абидрин) гафар сиве аваз, кьве чин алайбурукай, мунафикьрин амалар ийизвайбурукай жемир!
Суваб гъиляй ахъаймир, суннат-ратибат кпIар ая!
Ратибатар – еке къимет авай ферз тир кпIарин вилик ва я кьулухъ ийизвай махсус суннатар я. Суннат-ратибатар ийидай вахт ферз тир кпIунин вахт алукьайла башламишзава ва адан вахт куьтягь хьунивди куьтягьни жезва.
Ферз кпIунин вилик ийизвай суннат- ратибатар са гьихьтин ятIани себеб аваз ахъа хьанватIа ва ферз кпIунин вахт алатнавачтIа авуртIа жеда ва ам вахтунда авунвайдай гьисабда, адакай къаза жезвач, адаз ният ийидайла гьамиша ийизвайвал ийида. Месела, ният авуна за нисинин кпIунин вилик квай кьве ракат ратибат капI авуниз Аллагь патал. Эгер ферз кпIунин вахт алатнаватIа ният ийидайла «къаза» гаф алава хъувуна кIанда. Ахъа хьайи суннат кпIар къаза хъувун сунна я.
Суалриз жавабар
.png)
Суал:
Спирт галукьай партал алаз капI ийидай ихтияр авани?
Жаваб:
Пиянарзавай жими шейэр вири (гьа жергедай яз спиртни) нажас я. Гьавиляй ам галукьай чка авахьзавай (яни винелай авахьзавай) целди чуьхуьн лазим я. Эгер нажас галукьнавай партал легенда авай це чуьхвейтIа, ахпа ам винелай авахьзавай целди, месела, булахдик чуьхвена кIанда.
(«Фатгьу-ль- Муин»).
